Bir yanda anıt ağaç diğer yanda Balıkçı Vali, bir yanda Romalı büyükanneye ağıt…
Sinop Kerempe Burnu arasında çalışan gemiciler fırtınaya yakalandıklarında gemilerini kıyıdaki çatal bir zeytin ağacına bağlarlarmış.
— Fırtınayı nerede geçirdiniz?
Sorusuna;
— Çatalzeytin’de diye yanıt verirlermiş.
Zamanla bu şekilde söylene söylene bu yörenin ismi de Çatalzeytin olmuş.
İşte biz de “O” bahsedilen Çatalzeytin’deyiz.
Kıyısında gözlerimin bu ilçeye adını veren bir Çatal Zeytin ağacını olmadı taştan bir heykelini aradığı o güzelim Çatalzeytin’de Anıt ağaçların izindeyiz.

Bu seferki yolculuğumuzda bize rehberlik edecek kişi tam anlamıyla bir Çatalzeytin Sevdalısı olan ve bu sevimli ilçenin daha yaşanabilir olması, doğal güzelliklerinin bozulmaması için kalemiyle gazetesiyle kitaplarıyla mücadele eden bir yayımcı, gazeteci-yazar olan Emin Türkay ÖZTÜRK.

Çıkardığı Gazetenin ve kitapların yanı sıra Çatalzeytin Belgeselini “CİYE” adlı kapsamlı bir Foto-Kitap formunda yayınlayan kişi.

Püsürge Halk Ağıtını derleyen halk adamı.

Türkay hocanın İşyerinde oturup bir yorgunluk çayının ardından Çağlar köyüne doğru yola çıkıyoruz.

Çatalzeytin Mektubu gazetesinin fotoğrafçısı ve muhabiri Doğan Özbay’da bizlere eşlik ediyor.

Hedefimiz Çağlar Köyü Demirci mahallesinde bulunan asırlık Servi Ağacı.







Öncelikle Bu şirin köy hakkında bilinenler ise şu şekilde.

“Köyün bilinen en eski adı İnanya`dır.

İnanya kelimesinin Türkçe karşılığı ıssızdır.

Köy toplam 6 mahalleden oluşmaktadır.

Köyde bulunan camilerden en eskisi olan ve demirci mahallesinde bulunan çağlar köyü camii kiliseden çevrilmedir.

2002 tarihinden itibaren bu camimiz kültür bakanlığı ve vakıflar genel müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır.

Tam bir delil olmamasına rağmen köyün tarihinin çok eskilere dayandığı bilinir. Kastamonu iline 90 km uzaklıktadır.

Bağlı olduğu Çatalzeytin ilçesine ulaşım için 2 ayrı yolu vardır; stabilize yoldan 9 km, asfaltı yolu kullananlar için 22 km `dir.

Çevresi ormanlarla çevrili bu şirin köyde yeşilin tüm tonları bulunmaktadır.

Köy genel olarak eğimli arazi üzerine kurulmuştur ve altı mahalleden oluşmaktadır.

Bu mahalleler; Çamlık, Kayabaşı, Ablu, Orta, Ulu ve Demirci mahalleleridir.

Çağlar köyü Demirci mahallesinin orta yerinde 1890 yılı yapımı ahşap bir cami var.

Bahçesinde anıt bir selvi ağacı, temelinde Roma devrinden kalma bir yazılı taş, önünde ise yirmi birinci Vali Hacı Ali Ağa (balıkçı)nın mezar taşı var.

Her biri ayrı bir kültürel varlık, eşsiz bir tarihi eser.

Bahçe dışındaki kocaman değirmen taşlarını saymıyorum bile.

Amacımız böylesi tarihsel olaylara tanıklık eden Anıt Ağaçların tescillenerek koruma altına alınması.

Prof Dr. Sadık Erik Hocamız hemen işe başlıyor.

Bizim elimizde metre hocanın talimatları uyarınca ölçüp hocaya bildiriyoruz. O’da notlarını alıyor.

Boy yaklaşık 22 metre, Çevresi 4,25 met. Kalınlık 1,70 metre.

Alttan yukarı hayranlıkla ağacı inceliyoruz.

Yaşı yaklaşık 250–300 diye söylenmiş.

Gerçekten de muhteşem bir ağaç.





Ağacın işi bitince etrafta geziniyorum.

Caminin kapısı önünde bir mezar taşı var.

Eski yazılı.

Yanında bir tabelada da tercümesi yazıyor.

Merhum ve Mağfur El Muhtaç, Ali Rahmetullah Mağfur Yirmibirinci vali iken Alemdar El Hacı Ağa Ruhuna Fatiha 1189 (1775) Birde balık resmi çizilmiş.

Muhtara balık resmi niye var diyorum.

Taşı okuyan kişinin söylediğine göre, mezar taşında bulunan balık resmi bu zatın hayatında balığın çok büyük bir önemi olduğunu belirtiyormuş.

O yüzden tercümesini yazdıkları tabelaya balık resmini de koymuşlar.

Yirmi birinci vali balıkçı alemdar ağa’ya bir balıkçı olarak Fatiha okuyorum.

Ahşap caminin içinde yaptığım çekimleri bitirip dışarı çıkınca bana yazılı taşlara da bir göz at diyorlar. Gördüğüm manzara inanılmaz.

Ahşap cami yerden yaklaşık bir metre yükseklikte üç tane taş üzerinde yükseliyor.

Üçü de Latince yazılı.

Heyecanlanıp İl Kültür Müdürümüz Ziver Kaplan’ı arıyorum.

Tesadüfe bakın ki Taşköprü Pompeiopolis kazısını yapan Prof. Dr. Lâtife Summerer’le birliktelermiş.

Hocamıza durumu anlatınca burayı bildiklerini ve yazıtların birini tercümesinin yapıldığını öğreniyorum.

Çağlar Köyü muhtarı Enver Aslan hocamız bu yazıtın tercümesini sizin aracılığınızla bize ulaştırırsa bir tabelaya yazdırıp bu taşın yanına koyacağını söylüyor.





Hocamızın Ziver Kaplan aracılığı ile yolladığı mailde yazılanlara göre tercüme şu şekilde.

“O yaşarken ailesinin mücevheri ve Aurelier Markellos, Demaratos ve Peisonianos’ un sevgili büyük annesiydi.

Onlar bu mezarı babaları ve anneleri ile birlikte üç mükemmel hediyeyle (yaptırdılar) …

Sen ölenler arasında olduğun halde yaşayanlar arasında kalasın diye.” …

Son kelimesi çok çarpıcı, “Ölenler arasında olduğun halde yaşayanlar arasında kalasın demiş.

Aradan geçen onca yıldan sonra İnanyalı büyükanne hala yaşayanlar arasında konuşuluyor.

Demek ki amacına ulaşılmış. …





Yolunuz bir gün Çatalzeytin’e düşerse özellikle de aracınızla gidiyorsanız, Çağlar köyü diye bir tabela görünce hemen o yöne dönün.

Bir müddet ormanlar arasında ilerleyen yol sizi sonunda yeşil bir denizin içinde ahşap bir caminin olduğu meydana ulaştıracaktır.

Ahşap caminin bahçesinde bir anıt ağaç var.

Kocaman servi ağacının serin gölgesinde bulunan bankların birine oturup gözünüzü kapatıp servinin rüzgârla salınan dallarının söylediği türküyü dinleyin.

Bu türküde neler yok ki.

Yeter ki kulağınızla değil yüreğinizle dinleyin.

Bu türkü de zeytinleri ezip yağ çıkaran değirmen taşlarının gıcırtısını duyacaksınız, Yirmibirinci vali olsa da balıktan vazgeçmeyen Alemdar Ali Ağanın ağlarından çıkan gümüş balıklarının şıpırtısını duyacaksınız.

Sevgili büyükannelerine mezar taşı yaptırarak onu ölenler arasında olduğu halde yaşayanlar arasına katan Romalı çocukların sevinç, mutluluk ve ağıdını duyacaksınız.

Gelin ve dinleyin.
Anıt ağaç ve gölgesindeki tarih sizi bekliyor.

Cebrail KELEŞ - Kastamonu Postası ________________________________________
Çağlar Köyü Camii ve Anıt Ağacı 15 Temmuz 1996 yıl ve 4782 sayılı kararla Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı olarak ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Çağlar Köyü Camii ve Anıt Ağacı ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için ek bağlantılar :
-> EHA Yapı - Proje Çağlar Köyü Camii
-> ÇATALZEYTİN İLÇESİ ÇAĞLAR KÖYÜ MERKEZ CAMİİ HAZİRESİ’NDE BULUNAN BALIK FİGÜRLÜ BİR MEZAR TAŞI